تکنیکال صنعت

کولیس 30 سانت ساعتی

كاليبره كردن و كنترل كوليس Caliper checker
اين وسيله كه براي كنترل كوليسهاي ورنيه دار و كوليسهاي ساعتي تا اندازه 300 ميليمتر طراحي و ساخته شده اند به اين گيج بلوكها از قالبهاي سخت ساخته شده اند منظور اندازه گيري هاي مشخص و براي برطرف كردن كارهاي پرزحمت ارائه شده اند.
اين گيج بلوكها بصورت انبوه وجود دارد كه با اندازه هاي دلخواه مي توان كوليس را كنترل كرده اين كنترل گر كوليس مي تواند بصورت افقي براي كنترل كوليس و به صورت عمودي آن براي كنترل گيج هاي ارتفاع استفاده شود. اين كنترل كننده هاي كوليس مخصوصاً براي كنترل دوره اي و اندازه گيريهاي ابزارهاي موجود در يك كارگاه ايده ال هستند تكه هاي كنترل كننده عبارتند از mm300 و 250 و 200 و 150 و 100 و 50 و 20 دقت اين تكه ها مي‌باشد.
كوليس ساعتي Dial Caliper: اين كوليس نيز مانند كوليس ورنيه دار يك اندازه گير مكانيكي است كه از يك خط كش و يك كشوئي تشكيل شده است ولي بجاي ورنيه داراي ساعت است (منظور از ساعت سيستمي كه از نظر ظاهر شبيه به ساعت است) نحوه كار آن به اين صورت است كه چرخدنده داخل ساعت با دنده شانه اي روي خط كش درگير است و ضمن حركت كشويي، عقربه متصل به چرخدنده، روي صفحه مدرج ساعت حركت كرده و اندازه هائي را نشان ميدهد. كوليس ساعتي در دقت هاي مختلف مي تواند وجود داشته باشد ولي رايج ترين دقتهاي موجود mm05/0 و mm01/0 و in001/0 مي باشد براي تشخيص دقت آنها، كشوئي را حركت داده تا عقربه يكدور كامل بچرخد آنگاه مقدار حركت كشوئي را روي خط كش خوانده و بر تعداد تقسيمات صفحه تقسيم كرده دقت كوليس بدست مي آيد.
كوليس ساعتي با دقت 1/0 ميليمتر: صفحه ساعت در اين نوع كوليس ساعتي صد قسمتي و در هر دور گردش عقربه ساعت، كشويي كوليس كه ساعت روي آن قرار دارد ده ميلي متر جابجا مي گردد. بنابراين دقت كوليس mm1/0=100:10 خواهد شد. طرز خواندن كوليس ساعتي به اين صورت است كه اعداد 10، 20، 30، … كه مضربي از ده هستند را روي خط كش كوليس و اعداد مابين 10 و 20 يا 20 و 30 را روي ساعت مي خوانند.
2- كوليس ساعتي با دقت 05/0 ميليمتر
در اين كوليس به ازاء 5 ميليمتر باز شدن كوليس عقربه ساعت يك دور كامل گردش مي كند و چون محيط صفحه به 100 قسمت مساوي تقسيم شده است دقت كوليس mm05/0=100:5 خواهد شد. روي صفحه در دو دور عددنويسي شده است دور اول از 0 تا 5 و دور دوم از 5 تا 10 يعني وقتي عقربه دو دور گردش كرد فك متحرك متصل به كشوئي كوليس از فك ثابت ده ميليمتر فاصله ميگيرد. براي خواندن ابتدا به خط كش كوليس نگاه كرده و وقتي عدد مضرب‌دهي كه نزديكتر به فك متحرك است خوانده مي شود آنگاه عدد زير عقربه ساعت خوانده شده و با عدد قبلي جمع مي گردد. فقط بايد توجه داشت چنانچه فك متحرك قبل از خط وسط مابين دو عدد روي خط كش قرار داشت اعدادي كه در دور اول صفحه ساعت قرار دارند خوانده مي شود و اگر بعد از خط وسط باشد اعداد دور دوم بايد قرائت گردند.
كوليس ساعتي با دقت 01/0 ميليمتر:
اين نوع كوليس داراي صفحه ساعتي صد قسمتي بوده و به ازاء يك دور گردش عقربه، كشويي كوليس 1 ميليمتر جابجا مي شود از اينرو دقت آن برابر mm01/0=100:1 ميليمتر مي شود. در اين نوع كوليس ميليمترها روي خط كش كوليس و اجزاء ميليمتر روي ساعت خوانده مي شود.
كوليس ساعتي با دقت 02/0 ميليمتر:
در اين كوليس به ازاء 1 ميليمتر باز شدن كوليس، عقربه به نيم دور و به ازاء 2 ميليمتر بازشدن عقربه دور كامل گردش مي كند چون نيم دور صفحه به 50 قسمت و يك دور كامل آن به 100 قسمت مساوي تقسيم شده است بنابراين دقت اندازه گيري كوليس 02/0 ميليمتر خواهد بود.

كوليس ساعتي با دقت 001/0 اينچ:
در اين كوليس، هر اينچ روي خط كش به ده قسمت مساوي تقسيم شده بنابراين هر فاصله روي خط كش مي‌باشد عددنويسي خط كش مانند خطكش كوليس ورنيه اي 001/0in ميباشد صفحه ساعت دويست قسمتي است و در هر دور گردش عقربه فك متحرك به اندازه دو فاصله روي خط كش جابجا مي گردد و بهمين دليل دقت آن برابر مي شود روي صفحه ده در ميان از صفر تا صد دوبار تكرار مي گردد. دهم هاي اينچ روي خط كش و هزارم هاي اينچ روي ساعت خوانده مي شوند.